Албатта ҳукм Аллоҳникидур Сиёсий сақофий таҳлилий
сайт

 

 

тилимдан баён қиладими, унинг тилидан баён қиладими, мен учун фарқи бўлмаган». Ибн Уқайл айтади: «Ҳақиқатни юзага чиқариш мақсад қилинмаган ҳар бир мунозара эгасининг ҳалокатидир».

 

  • Фахрланиш, обрў топиш, нимагадир эришиш, талашиб-тортишиш ва риёни мақсад қилмаслик.
  •  

  • Аллоҳ учун, Унинг дини учун, ўзининг рақиби учун насиҳатни ният қилиш. Чунки дин насиҳатдир.
  •  

  • Аллоҳга ҳамду сано, Пайғамбарга раҳмат ва салом айтиш билан бошлаш.
  •  

  • Аллоҳдан Ўзи рози бўладиган ишга муваффақ қилишини сўраш.
  •  

  • Мунозарада йўли тўғри, кўриниши яхши бўлиши. Ибн Аббос р.а. ривоятида Пайғамбар с.а.в. шундай деганлар:
  •  

    «إِنَّ الْهَدْيَ الصَّالِحَ، وَالسَّمْتَ الصَّالِحَ، وَالِاقْتِصَادَ، جُزْءٌ مِنْ خَمْسَةٍ وَعِشْرِينَ جُزْءًا مِنْ النُّبُوَّةِ»

    «Тўғри йўл, яхши кўриниш ва ўртачалик Пайғамбарликнинг йигирма беш қисмидан биридир». Аҳмад, Абу Довуддан. Ибн Ҳажар «Фатҳ»да, унинг исноди ҳасан, деган. Ибн Масъуднинг мавқуф ҳадисида келади:


    «اعْلَمُوا أَنَّ حُسْنَ الْهَدْىِ، فِى آخِرِ الزَّمَانِ، خَيْرٌ مِنْ بَعْضِ الْعَمَلِ»

    «Билингларки (гапиришдаги) гўзал йўл охир замонда айрим амалдан яхшироқдир». Ибн Ҳажар «Фатҳ»да, унинг санади саҳиҳ, деган.

     

  • Гапни қисқа қилиш, енгил, ҳамма маънони ўзида жамлаган, балоғатли гапириш. Кўп гапириш издан чиқиш ва хатога олиб бориб қўйишнинг устига тингловчини малол ҳам олдириб қўяди.
  •  

  • Рақиби билан ҳар иккиси мурожаат қиладиган аслга келишиб олиши керак. Бу нарса кофир билан мунозара қилинганда фақат ақлий бўлади. Мусулмон билан эса ақлий ҳам, нақлий ҳам бўлиши мумкин. Ақлий ишларга ақл мурожаат қилинадиган асл бўлиши мумкин, аммо шаръий ишларда бу асл фақатгина нақл бўла олади, холос. Аллоҳ Таоло айтади:
  •  

    }فَإِنْ تَنَازَعْتُمْ فِي شَيْءٍ فَرُدُّوهُ إِلَى اللَّهِ وَالرَّسُولِ {

     

    267-бет

    Бетлар: 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31 32 33 34 35 36 37 38 39 40 41 42 43 44 45 46 47 48 49 50 51 52 53 54 55 56 57 58 59 60 61 62 63 64 65 66 67 68 69 70 71 72 73 74 75 76 77 78 79 80 81 82 83 84 85 86 87 88 89 90 91 92 93 94 95 96 97 98 99 100 101 102 103 104 105 106 107 108 109 110 111 112 113 114 115 116 117 118 119 120 121 122 123 124 125 126 127 128 129 130 131 132 133 134 135 136 137 138 139 140 141 142 143 144 145 146 147 148 149 150 151 152 153 154 155 156 157 158 159 160 161 162 163 164 165 166 167 168 169 170 171 172 173 174 175 176 177 178 179 180 181 182 183 184 185 186 187 188 189 190 191 192 193 194 195 196 197 198 199 200 201 202 203 204 205 206 207 208 209 210 211 212 213 214 215 216 217 218 219 220 221 222 223 224 225 226 227 228 229 230 231 232 233 234 235 236 237 238 239 240 241 242 243 244 245 246 247 248 249 250 251 252 253 254 255 256 257 258 259 260 261 262 263 264 265 266 267 268 269 270 271 272 273 274 275 276 277 278

     

     

     

    8